Ngữ pháp dạng sai khiến trong tiếng Nhật

>> HỌC TIẾNG NHẬT CÓ KHÓ HAY KHÔNG?

>> Bí quyết tự học tiếng Nhật tại nhà siêu hiệu quả

>> BÍ QUYẾT HỌC KANJI “CHẤT LỪ”

Những cách sai khiến, ngữ pháp dạng sai khiến trong tiếng Nhật.

1.「使役形」の作り方 : Cách đổi động từ thành dạng sai khiến

Để nhớ cách thay đổi động từ thành dạng sai khiến ta cũng cần căn cứ theo loại của động từ.

Bảng chia động từ: 

Động từ nhóm 1	Động từ nhóm 2	Động từ nhóm 3
よむ -> よませる 行く  -> 行かせる 買う  -> 買わせる 話す -> 話させる 立つ -> 立たせる	あげる -> あげさせる 教える -> 教えさせる 调べる -> 调べさせる	する -> させる 来る -> 来させる（こさせる）

使役形」の簡単形 : Hình thức đơn giản hoá của dạng sai khiến
. Trường hợp Ngũ đọan động từ, ta lấy âm cuối thay đổi tương ứng theo đoạnあsau đó thêm âm「す」vào.

Ví dụ:
行かせる＝行かす
Trường hợp Nhất đoạn động từ ta bỏ đi âm「る」ở cuối sau đó thêm vào「さす」.
Ví dụ:
食べさせる＝食べさす
Chú ý: Cách dùng này thường ít gặp trong văn viết, mà được dùng trong văn nói.

---

2.「使役形」の文の形と使い方 : Dạng câu và cách sử dụng dạng sai khiến

Thông thường dạng sai khiến được hiểu nghĩa : “A bảo/sai B làm…”. Tuy nhiên, tùy theo sự khác nhau của câu từ mà nó có ý nghĩa khác.

Trong câu có động từ ở dạng sai khiến, đầu tiên cần chú ý đó là tự động từ hay tha động từ.

Phía trước của tự động từ không có Tân Ngữ, trường hợp Tha Động từ thì phía trước có thể có Tân Ngữ.

A.　動詞は他動詞の時 : Khi động từ là Tha động từ

Cần chú ý đối tượng ngữ là người（tức là B）cần phải sử dụng trợ từ「に」.
VD: 
1.社長は社員に仕事をさせる。

Nếu phía sau B ở đây là 社員 ta dùng trợ từ「を」thì trong câu này sẽ xuất hiện 2 trợ từ「を」。Một trợ từ xuất hiện 2 lần trong một câu là điều kiên kỵ trong văn phạm Nhật ngữ.

Vì vậy khi động từ là tha động từ, phía sau “B” ta phải sử dụng trợ từ「に」，chứ không được dùng「を」.
[Aは　Bに　～使役形]

B.　動詞は自動詞の時 : Khi động từ là tự động từ
Phía sau đối tượng ngữ B ta phải dùng trợ từ「を」.

Khi động từ là tự động từ, nếu phía trước có mục đích của động tác, thì phía sau từ mục đích này thường người ta dùng trợ từ「に」.Vì vậy nếu phía sau đối tượng ngữ ta cũng dùng trợ từ に，thì trong một câu sẽ xuất hiện 2 lần trợ từ này. Do đó, khi động từ là tự động từ, phía sau B ta phải dùng trợ từ「を」.

[Aは　Bを　～使役形]

1.社長は社員を働かせる。

2.社長は社員を買い物に行かせる。

Phân tích từ cách sử dụng, thấy động từ dạng sai khiến có 2 cách sử dụng. Tiếp theo ta phân tích vài cách sử dụng dựa trên ý nghĩa của nó.

C.「～しろ」の意味

Có ý nghĩa giống như dạng câu「しろう」

Về mặt ý nghĩa, Dạng sai khiến thường mang ý nghĩa “khiến ai đó làm một việc gì đó, tương tự như dạng câu mệnh lệnh trong Nhật Ngữ.;

1.母は子供を家まで歩かせる。

2.スポーツクラブの先生は子供たちに厳しい練習をさせる。

D.　そのままにして止めない

Mang ý nghĩa “cứ để ai đó làm gì đó…(đừng can thiệp vào)”.

1.若いママは子供を一日中公園で遊ばせている。

2.彼女は酒が好きだから、たくさん飲ませてあげましょう。

E.　人の気持ち

Có nghĩa khiến cho ai đó có một tâm trạng như thế nào đó…

1.彼は家族にぜんぜん連絡しないで、みんなを心配させました。

2.音楽は私たちを楽しませてくれる。

（＝私たちは音楽を聞いて楽しむ。）

F.　ていねいなお願い
Đây là cách sử dụng tự khiêm ngữ rất thông dụng trong tiếng nhật cần đặc biệt chú ý.

Tự khiêm đối với động tác của mình, người ta dùng dạng câu「Động từ dạng sai khiến＋いただく」

1.すみません。明日は休ませていただきたいのですが。

2.その仕事はぜひ私にやらせてください。

Ví dụ 1 “Xin lỗi. tôi muốn xin nghỉ vào ngày mai.”

Thực tế đó là dạng tự khiêm ngữ của “tôi muốn nghỉ phép” khi đó người ta dùng て形củ a động từ 休むtheo dạng sai khiến「休ませて」＋いただきたい

Cách nói đơn giản của “muốn ăn” là「食たい」chuyển qua ngữ khí tự khiêm ta nói「食べさせていただきたい」

Cách nói đơn giản của “uống” là 「のむ」tự khiêm thành「のませていただく」

“Nghĩ ngơi” là「やすむ」tự khiêm:「やすませていただく」. Muốn nghĩ ngơi người ta nói thành「やすませていただきたい」

Dạng câu「Động từ dạng sai khiến＋ください」thông thường dùng cho chính bản thân người nói, biểu thị ý thỉnh cầu người khác cho phép mình làm một việc gì đó.

Ví dụ 2: “Dù gì xin hãy để tôi làm việc này!”.

Khi muốn nói “để tôi làm…” ta dùng dạng câu「Động từ dạng sai khiến＋ください」。

Ví dụ, “Xin hãy hướng dẫn chúng tôi tham quan Tokyo” ta nói「东京を案内してください」

Nhưng khi nói “Xin hãy hướng dẫn chúng tôi tham qua Tokyo” ta nói「东京を案内させてください」

Nguồn: Akira Education